FAQ

1. Najmniejszym zakładem produkującym whisky w Szkocji jest Edradour. Cały proces produkcyjny odbywa się dzięki 3 osobom pod jednym dachem.

2. Najwyższe alembiki występują w zakładzie Glenmorangie a mają 5,14 metra wysokości.

3. Na polskim rynku znaleźć możemy wiele rodzajów whisky i whisky – podobnej, wyprodukowanej w Polsce np. Dark Whisky lub Chamberlain’s.

4. Whisky najczęściej ma moc alkoholu od 40 do 45%. Wersje mocniejsze to specyficzne gatunki: single barrel lub cask strenght. Dochodzą one nawet do 60% (Glenfarclas 105).

5. Na bazie whisky powstaje bardzo wiele likierów:
- Drambuie 40% to słodki likier o smaku whisky z bogatymi aromatami miodu i owoców. Drambuie produkuje się w Lothians. Drambuie to osobisty likier księcia Karola Edwarda Stuarta. Jego armia została rozbita w 1746 przez Hanowerczyków, ale księciu udało się ujść wraz z najbliższymi przyjaciółmi, między innymi kapitanem Johnem Mackinnonem, któremu księże zdradził przepis na swój likier. Tak oto powstało Drambuie.
- Heather Cream 17% likier to mieszanka śmietanki i słodowej whisky.
- Glayva to 35% likier. Nazwa pochodzi od galijskich słów „bardzo dobry”. Jest to gęsty trunek o konsystencji syropu z mocnym aromatem mandarynek. Powstaje z długo leżakowanej whisky, syropu ziołowego, olejków aromatycznych i miodu.
- Columba Cream o mocy 17% jest mieszanką kilku gatunków whisky słodowej, miodu i śmietany.
Niektóre firmy produkujące whisky zaczęły produkować też likiery na bazie whisky, a jednym z najbardziej popularnych jest Glenffidich Liquer.

6. Na rynku polskim występuje dosłownie kilka pozycji opisujących whisky:
 1.La Dolce Vita Whisky, G+J Gruner+Jahr Polska, Warszawa 2002
 2. Carol P.Shaw, Whisky Mini Encyklopedia, Antena, 1994
 3.Jarosław Urban, Whisky Vademecum, Rachocki i S-ka, Pruszków
 4.Charles Maclean, Whisky Malt, Wig Press, Warszawa 2002.

7. Jeśli nigdy nie piliśmy whisky lub nam do tej pory nie smakowała a pomimo to chcielibyśmy zacząć czerpać przyjemność z picia jej to powinniśmy zacząć od drinków na  jej bazie. Następnym krokiem jest konsumpcja whisky typu de luxe na przykład bardzo dobrej Black Bottle, a później przejść do single maltów ale do tych z regionu Lowlands.

8. Najpopularniejszymi drinkami na bazie whisky są:
- Benedict: 3 miarki szkockiej, 1 miarka likieru Benedictine, dopełnić tonikiem imbirowym i kostkami lodu. Serwować z plasterkiem cytryny.
- Mint Julep: 2 miarki whisky, pół miarki ciemnego rumu, drobnoziarnisty cukier do smaku, pokruszony lód, dopełnić wodą. Dekorować świeżą miętą
- Manhattan: 3 miarki whisky i 1 miarka słodkiego wermutu. Podajemy z wisienką albo w „koktajlówce” albo w „lowball” z lodem.
- Green Mist: 1 miarka szkockiej, 1 Creme de Menthe, sok z ćwierci cytryny. Podajemy z gałązką mięty i plasterkiem kiwi.

9. Swoją barwę whisky zawdzięcza dojrzewaniu w beczkach najczęściej po bourbonie lub sherry albo dzięki dodatkowi skarmelizowanego cukru (karmelu).

10. Whisky na rynku Wielkiej Brytanii pojawia się najczęściej w butelkach 70cl lub 75cl a większość z nich ma moc 40% alkoholu.

11. Scotch Malt Whisky Society – szkockie towarzystwo whisky słodowej jest największym stowarzyszeniem whisky. Prawie wszystkie zakłady produkcyjne whisky są członkami tego stowarzyszenia. To towarzystwo zrzesza ponad 18000 osób na całym świecie.

12. W 1980 roku wprowadzono system OIMC Organization of Legal Metorology. Określa on moc alkoholu jako procent jego objętości w temperaturze 20 stopni.

13. Whisky po procesie destylacji ma moc 68.5 % ale w okresie leżakowania pewna część whisky wyparowuje i jej moc w beczce osiąga 45-60%.

14. John Dewar jako pierwszy zaczął rozlewać whisky do butelek. Przedtem sprzedawano ją w beczułkach lub w kamiennych dzbankach.

15. Glenfarclas 105 jest to whisky, która ma wpis w księdze Guinessa jako najmocniejsza whisky świata.

16. Najdroższymi butelkami whisky sprzedanymi w historii był 50 letni Glenfiddich w grudniu 1992 zapłacono za niego 70  tysięcy dolarów a w roku 2002 sprzedano butelkę 62 letniego Dalmora w cenie 25.877,50 GBP

17. W roku 1751 na skutek małżeństwa Johna Haiga z Margaret Stein doszło do połączenia dwóch rodzin, potentatów w produkcji whisky. W ciągu paru lat opanowali oni większość produkcji w okręgu Lowlands.

18. Przełomową datą dla powstania blended whisky jest rok 1853, kiedy powstała mieszanka Adrew Ushera: Usher’s Old Vatted Glenlivet, blend zestawiany z singli z zakładu Glenlivet.

19. Po krachu na giełdzie nowojorskiej w 1929 i następującym po nim okresie wielkiego kryzysu, produkcja whisky spadła o 60%, a w roku 1933 działały tylko 2 gorzelnie słodowe – Glen Grant i Glenlivet.

20. Najnowszymi otwartymi palcówkami whisky są Speyside, Kininvie i Arran (dane z roku 2002).

21. Wiek whisky odnosi się zawsze do najmłodszego destylatu tak więc składniki 12 letniego Black Label mają 12 i więcej lat.

22. Jeśli whisky nie ma podanego wieku na etykiecie to możemy przyjąć, że ma 3 lata. Prawo szkockie wymaga 3 letniego leżakowania aby alkohol mógł być uznany za whisky.

23. Whisky możemy przechowywać w zwykłym barku w pokojowej temperaturze. Butelki nie mogą być wystawione na działanie promieni słonecznych oraz nie mogą stać koło urządzeń grzejnych np. kaloryfera.

24. Whisky nie trzeba wypić od razu po otwarciu jak wina. Otworzona whisky może spokojnie czekać w barku nie tracąc na jakości. Należy zwrócić tylko uwagę aby trunku nie było w butelce mniej niż połowę, a jeśli tak się stanie to polecane jest przelanie whisky do mniejszej.

25. Najlepszymi porami do degustacji są godziny do 12. Degustujący nie powinni być po sutym posiłku, używać wcześniej perfum lub wody kolońskiej, nawet mycie rąk aromatyzowanym mydłem może być utrudnieniem. Palącym zdecydowanie polecana jest wstrzemięźliwość na tak długo przed degustacją jak to jest to możliwe.

26. Najwłaściwszym szkłem do degustacji whisky jest kieliszek w kształcie tulipana nie zaś lowball, powszechnie stosowany. Kieliszek ma tą zaletę, że uwalnia aromaty, które nikną w lowballach i pozwala nam w pełni i obiektywnie ocenić trunek.

27. Przed samą degustacją powinniśmy trunkowi dać „pooddychać” – wejść w reakcje z powietrzem. Po nalaniu do kieliszków zostawić trunek przez 10 do 30 min i dopiero następnie zacząć testować.

28. Auchentoshan jako jedyny zakład w Szkocji stosuję metodę potrójnej destylacji. Oprócz dwóch standartowych alembików wash still i spirit still, w gorzelni tej występuje jeszcze tzw. intermediate still, umieszczony pomiędzy dwoma podstawowymi. Roztwór z pierwszej destylacji low wines, jest podawany drugiej w środkowym alembiku. Frakcja środkowa i początki niedogonów kierowane są do spirit still, a lekkie niedogony poniżej 20% wracają do intermediate still, gdzie zmieszane są z nową porcją low wines. Dzięki tej metodzie uzyskany alkohol jest mocniejszy (około 80%) ale łagodniejszy i szybciej dojrzewa. Dodatkowa lekkość tej whisky spowodowana jest nie używaniem torfowego słodu.

29. Bowmore jest najstarszą gorzelnią na Islay, a Bunnahabhain jest najłagodniejszą whisky z tego regionu, ponieważ ujęcie wody używanej do produkcji tej whisky znajduje się na wzgórzu, czyli przed pokładami torfu, przez które później przepływa strumień.

30. Dalwhinnie jest najwyżej położonym zakładem w Szkocji 326 metrów n.p.m.

31. W historii aż 28 firm używało określenia Glenlivet w nazwie swojej whisky, ale tylko 3 zakłady są usytułowane w tej dolinie: Braeval (Braes of Glenlivet), Tamnavulin i Tomintoul.

32. Whisky Glenmorangie jest najlepiej sprzedawanym single maltem w Szkocji, pomimo że zatrudnia tylko 16 osób. Whisky ta nigdy nie była używana do zestawiania blendów.

33. Najstarsza wzmianka o uisge (pierwowzór whisky) pochodzi z roku 1609, a pitą ją na pogrzebie naczelnika klanu w Highlands.

34. Ustawa o gorzelnictwie (Wash Act) z roku 1784 obniżała wysokość podatku, uzależniając ją od pojemności aparatu destylacyjnego oraz dziennej ilości przerabianego zacieru. Ta sama ustawa wytyczyła również tak zwaną Linię graniczną Highlands i wprowadzała odmienne przepisy prawne dla gorzelni zlokalizowanych po obu jej stronach. Wytwórcy z Highlands byli w lepszej pozycji ponieważ mieli nakładane niższe podatki oraz mogli używać mniejszych alembików.

35. Ustawa o wielkości alembików z 1816 znosiła Linię Graniczną i zezwalała na używanie w całej Szkocji aparatów o pojemności powyżej 40 galonów (180 litrów) i między innymi obniżała podatek o 33%. Skutkiem tego liczba legalnych wytwórni w latach 1816-1819 w Highlands wzrosła z 12 do 57 a w Lowlands z 24 do 68.

36. W roku 1863 John Dewar jako pierwszy wprowadza papierową etykietę.

37. W 1879 Gordon Graham & Co. rejestruje markę Black Bottle, która jest uznawana za najlepszą whisky typu de luxe blend.

38. W 1887 roku główni producenci whisky zbożowej – Port Dundas, Carsebridge, Cameron Bridge, Glenochil, Cambus i Kirkliston Distilleries połączyli siły, tworząc Distillers Company Limited (DCL), która miała regulować zasady działania branży: zapobiec wojnom handlowym.

39. W 1906 roku królewska komisja do spraw whisky rozstrzygnęła, że nazwą  „whisky”, można określać zarówno whisky malt, jak i zbożową (a więc i mieszaną).

40. Do 1913 roku wszystkie butelki whisky zamykano tradycyjnymi korkami. William Manera Bergins, późniejszy dyrektor firmy William Teacher and Sons, wynalazł typ korka, który można wyciągnąć bez używania korkociągu. Od tego momentu markę „Teacher’s Highland Cream” zaczęto sprzedawać ze sloganem „schowaj korkociąg”.

41. W roku 1926 kompania White Horse Distillers wprowadziła metalową, gwintowaną nakrętkę, co w ciągu sześciu miesięcy dwukrotnie zwiększyło sprzedaż tej marki.

42. Pierwszy akt prawny zawierający opis whisky, nakładał on 3 letni obowiązkowy okres leżakownia wydano w 1933 roku.

43. W 1988 utworzono Keepers of The Quaich jedno z najbardziej prestiżowych stowarzyszeń miłośników whisky.