Strathisla

Zakład Strathisla mieści się w miejscowości Keith, na północny wschód od Dufftown. Poza nim w Keith działają jeszcze dwie gorzelnie - Glen Keith i Strathmill.
Działalność browarniczą w miejscu, w którym działa obecnie zakład Strathisla rozpoczęto już na początku XIII wieku. Pierwsze dokumenty, potwierdzające fakt, że istniał tam browar pochodzą z roku 1208. W tym roku wikary z miejscowej parafii i inni duchowni zaczęli produkować piwo heather ale. Następny dokument związany z tą okolicą pochodzi z 1545 roku i zaświadcza, że biskup Moray nadał posiadłość ziemską George'owi Ogilvy of Milton. Posiadłość obejmowała miasto Keith wraz ze zbudowanym tam browarem. Minęły jeszcze ponad dwa stulecia do czasu, kiedy budynki browaru zostały zaadaptowane na działalność gorzelniczą.
Gorzelnia w Keith nazywała się najpierw Milton Distillery (według innych źródeł – Milltown) na cześć miejscowego dziedzica, wspomnianego już Miltona. W 1786 roku George Taylor dokonał jej oficjalnego otwarcia. Nie można jednak stwierdzić z całą pewnością, czy wymieniony rok to naprawdę początek działalności destylarskiej w tym miejscu. Taylor unikał poborców podatkowych. Prawdopodobnie już przed 1786 rokiem produkował whisky, ale dopiero w tym roku został zmuszony do zalegalizowania działalności. Okolica Keith obfituje w doskonałej jakości jęczmień, a wodę pobierano z rzeki Isla. Zakład o nazwie pochodzącej od tej rzeki ("strath" oznacza "dolina") z całą pewnością jest jednym z najstarszych zakładów destylarskich w Szkocji, działających do dzisiaj.
Pierwszy właściciel, George Taylor, był zamożnym przedsiębiorcą, działającym najpierw w przemyśle lniarskim. Kiedy tej branży zagroził kryzys, Taylor zajął się produkcją whisky. Ziemię wydzierżawił od hrabiego Seafield i dzięki temu dostał ulgę podatkową. Poza Milton Distillery (Milltown), Taylor założył jeszcze drugą gorzelnię, której nie zarejestrował. Nielegalne gorzelnictwo sporo go kosztowało, ponieważ w końcu urzędnicy podatkowi ukarali Taylora ogromną grzywną (500 funtów). W 1820 roku George Taylor miał poważny wypadek podczas jazdy konnej. Po tym zdarzeniu zaprzestał działalności gorzelniczej.
Nowym właścicielem zakładu Milton Distillery został William Longmore. Longmore przyczynił się do rozwoju kolei w północnej Szkocji i tym samym ułatwił lokalnym destylarniom transport destylatów. Eksport whisky poza region Speyside umożliwił zdobycie nowych rynków i nowych miłośników whisky z Keith.
W latach 1870 – 1890 zakład zmienił nazwę na Strathisla. W 1890 wrócił do pierwotnej nazwy. W 1879 roku destylarnia została poważnie zniszczona przez pożar, następnie została wyremontowana, zmodernizowana i dobudowano do niej rozlewnię. Obecne budynki z charakterystycznego kamiennego muru, z dwoma pagodami suszarni słodu i kołem młyńskim stanowią bardzo malowniczy widok.
Przed wybuchem II wojny światowej, Gordon & Macphail - niezależna firma dystrybucji whisky - uzyskała prawo do butelkowania i rozprowadzania ograniczonych ilości Strathisla w postaci single malt pod nazwą Strathisla - Glenlivet. Dodanie członu Glenlivet miało stanowić gwarancję whisky najwyższej jakości. Potem z niego zrezygnowano.
Po wybuchu II wojny światowej spółka Longmore & Co. znalazła się w rękach Jay'a Pomeroy'a, finansisty z Londynu. Nowy właściciel zerwał umowy z dotychczasowymi odbiorcami produktów zakładu i postanowił wysyłać swoją whisky do Londynu. Pomeroy nie był uczciwym producentem. Okazało się, że w rzeczywistości sprzedaje on whisky pod różnymi nazwami na czarnym rynku. Agenci podatkowi przeprowadzili dochodzenie w tej sprawie i za oszustwa podatkowe nałożyli na Pomeroy'a grzywnę w wysokości 111 038 funtów. Właściciel zakładu zbankrutował.
W 1950 roku gorzelnię kupiła spółka Chivas Bros, produkująca blended whisky, należąca do kanadyjskiego koncernu Seagram. Wtedy znowu zmieniono nazwę gorzelni na Strathisla, tym razem już na stałe. Destylat produkowany w tym zakładzie zaczął być wykorzystywany do zestawiania blendów Seagram. Jest jednym z głównych składników Chivas Regal.
W 1965 roku w Strathisla podwojono liczbę kotłów destylacyjnych (z dwóch do czterech). W 1995 roku wyremontowano ośrodek dla turystów. Według danych z 2000 roku rocznie odwiedza go 16 tysięcy osób.
Single malt  Strathisla oferowany jest w oficjalnej wersji 12 – letniej. Na rynku można spotykać też whisky Strathisla 21 – letnią. Firma Gordon & MacPhail oferuje Strathisla w różnych wersjach rocznikowych i wiekowych.
W 1993 roku zakład zyskał etatowego łowcę myszy. Pracownicy destylarni znaleźli między beczkami po bourbonie, które przywieziono z Kentucky, małego, wygłodzonego po miesięcznej podróży kotka, który po odzyskaniu zdrowia zamieszkał na terenie gorzelni.

Poprawna wymowa słowa Strathisla: