Glenmorangie

Glenmorangie to zakład mieszczący się na farmie Morangie (założonej w roku 1468 i należącej najpierw do kościoła St. Duthac's Church), w nadmorskim miasteczku Tain, na południowym brzegu Dornoch Firth (północny Highland).
Produkcja alkoholu na farmie Morangie zaczęła się dość wcześnie, w XVII wieku, zajęła się nią jako pierwsza rodzina Rossów. W 1703 roku George Ross zapisał w swoim testamencie, że posiada alembik do produkcji whisky wraz z wyposażeniem.
„Glenmorangie” znaczy dosłownie „dolina spokoju”.
Około 1840 roku jednym z dzierżawców farmy Morangie był William Matheson, współwłaściciel zakładu Balblair w Edderton. W roku 1843 dostał on licencję destylacyjną. Matheson nie był człowiekiem majętnym i nie mógł wiele zainwestować w Glenmorangie.  Na potrzeby gorzelni przystosował budynki starego browaru (zostały zastąpione przez nowe budynki dopiero pod koniec XIX wieku, ale część z nich przetrwała do dnia dzisiejszego). Według wspomnień kronikarza Alfreda Bernarda z lat 80. XX wieku, budynek Glenmorangie wyglądał dość prymitywnie.
Destylacja odbywała się w parze przestarzałych alembików (Mathesona było stać tylko na używane alembiki do destylacji ginu). Były to alembiki nietypowe: mające dość małą pojemność, a bardzo wysokie szyje. Mierzyły aż 5,14 m wysokości i były najwyższymi alembikami w Szkocji. Okazało się, że z takich alembików uzyskuje się destylat doskonałej jakości. Firma postanowiła więc zachować ich kształt. Nowe alembiki w Glenmorangie wykonano tak, by stanowiły dokładną kopię tej pierwszej pary.
W 1887 roku Glenmorangie była jedną z pierwszych gorzelni, w których zainstalowano kotły z wewnętrznym systemem grzewczym. W tymże roku powstała też spółka pod nazwą The Glenmorangie Distillery Company, a jednym z jej udziałowców był zięć Williama Mathesona - Cameron. W zakładzie wykonano wtedy gruntowny remont.
W połowie lat 80. XIX wieku w Glenmorangie produkowano 90 tysięcy litrów whisky w ciągu roku.
W czasie I wojny światowej zakład wstrzymał działalność, a w 1918 roku nabyła go spółka MacDonald & Muir.
W latach 20. pojawiła się wersja single malt whisky Glenmorangie. W roku 1920 w Glenmorangie pracowało 16 osób i tylu pracowników zatrudnionych jest przy bezpośredniej produkcji także obecnie. Jest to więc stosunkowo mała destylarnia. Na etykietkach whisky tego zakładu widnieje napis "Handcrafted by the Sixteen Men of Tain", co oznacza: „ręczna robota szesnastu facetów z Tain”.
Najstarszy produkt opisywanej gorzelni, whisky z 1880 roku, odnaleziono we Włoszech, w piwnicach Watykanu.
Pierwsza połowa XX wieku (prohibicja w USA, II wojna światowa, krach na giełdzie w Nowym Jorku) była ciężkim okresem dla Glenmorangie. Zakład wstrzymywał destylację w latach 1931 – 1936 i 1941 – 1944, ale walczył o utrzymanie się na rynku i mniej więcej od 1948 roku „stanął na nogi” i zaczął prosperować coraz lepiej.
W 1980 roku pracowały w Glenmorangie cztery alembiki, a o dekadę później tę ilość zwiększono do ośmiu.
Spółka MacDonald & Muir wzbogaciła się i w 1997 roku kupiła gorzelnię Ardbeg. Glenmorangie zawdzięcza tej spółce swój rynkowy sukces. Powodzenie gorzelni jest wynikiem doskonałej jakości whisky produkowanej przez zakład, jak również umiejętnego promowania tego trunku przez zarządzających oraz stałego poszerzania oferty handlowej.
W zakładzie przeprowadza się ciekawe eksperymenty z rodzajami beczek do leżakowania. MacDonald & Muir posiada duże obszary lasu w górach Ozark (Missouri). Z tych lasów pochodzą beczki, wykonane ze stuletnich, wolno stojących dębów. Dębowym deszczułkom pozwala się schnąć przez okres 18 miesięcy na powietrzu, zamiast, jak to się robi powszechnie – w suszarniach (w suszarniach deszczułki schną zwykle tylko kilkanaście tygodni). W tak wysuszonych beczkach leżakowaniu poddaje się najpierw bourbon.
Kolejnym eksperymentem właścicieli Glenmorangie jest poddawanie beczek maturacji w magazynach bourbona Maker’s Mark w Kentucky (w zamian za to destylat z Ameryki leżakuje w piwnicach Glenmorangie i „oddycha” szkockim nadmorskim powietrzem).
Whisky Glenmorangie dojrzewała tylko w beczkach po bourbonie. Firma jednak przeprowadziła innowacyjny eksperyment, związany z finiszowym leżakowaniem, a mianowicie whisky przelewa się na koniec leżakowania, na okres od kilkunastu miesięcy do kilku lat do innych beczek, np. po sherry, porto lub maderze. Ten zabieg ma zapewnić uzyskiwanej whisky „dodatkowy element aromatyczno – smakowy” i prowadzić do urozmaicenia oferty zakładu. Jego wynikiem są następujące wersje whisky: Port Wood Finish, Sherry Wood Finish (wytrawna oloroso), Madeira Port Finish oraz wersje rzadsze - Fino Sherry Finish, Tain l’Hermitage (Rhone wine) i Claret Wood Finish. Ostatnia z wymienionych (istnieje tylko 2500 butelek) przez osiem lat leżakowała w beczkach po czerwonym winie typu bordeaux.
We wrześniu 2000 roku zakład zaczął sprzedawać za pośrednictwem internetu (www.glenmorangie.co.uk) whisky Glenmorangie Malaga Wood Finish, 25-letnią, która przez ostatni rok dojrzewała w beczkach po słodkim winie hiszpańskim.
Glenmorangie od początku swojego istnienia wodę do produkcji pobiera ze strumienia Tarlogie. Rossowie uzyskali do niego prawa w 1843 roku i woda z Tarlogie prawnie należy wciąż wyłącznie do zakładu Glenmorangie. Woda z tego strumienia jest twarda, przepływa przez obszary wapienne i piaskowe, zawiera więc dużą ilość minerałów. Stosowanie takiej właśnie wody (twardej, zmineralizowanej) to cecha swoista zakładu Glenmorangie i dość nietypowa – nie stosuje się tego typu wody do produkcji whisky powszechnie. Poza tym w opisywanej gorzelni nie używa się torfu do słodowania. Fermentacja odbywa się w oparciu o trzy rodzaje drożdży. Używane są między innymi drożdże browarniane (menedżer zakładu twierdzi, że to poprawia smak produktów).
Do produkcji whisky Glenmorangie wykorzystywany jest przede wszystkim jęczmień z Ross-shire. Alembiki w zakładzie mają nadal tak długie szyjki jak pierwotna para (właściciele twierdzą, że dzięki temu wyłącznie najczystsze i najlżejsze opary dostają się na ich szczyt i tam ulegają kondensacji).
Glenmorangie całą swoja produkcję przeznacza na wersje single malt. Destylatu z tej gorzelni nie używa się w ogóle do zestawiania blendów. To ewenement w branży, gdyż większość gorzelni współdziała z producentami blended whisky i czerpie z tego duże zyski. Glenmorangie odniósł sukces w Szkocji wyłącznie dzięki produkcji whisky single malt. W 2002 roku był to najlepiej sprzedający się single malt w Szkocji.
Zakład pobił rekord w długości zatrudnienia pracowników. Menedżer Gordon Smart pracował tu od 1921 do 1970 roku, a więc 49 lat. Natomiast jeden z członków rodziny Ross – George – pracował w zakładzie aż przez 72 lata.. Zatrudniony został w Glenmorangie w wieku trzynastu lat jako chłopiec do wszystkiego. W wieku 22 lat George Ross awansował na jednego z dwóch pracowników obsługujących alembiki. Mieszkał na terenie należącym do zakładu aż do śmierci (1958 rok).
Whisky Glenmorangie jest dostępna w wersjach 10-, 15-, 18-letniej, w paru wersjach rocznikowych i okolicznościowych oraz w wersjach zwanych wood finish, wymienionych wyżej.
Ciekawostką jest, że Christian St Roche, francuski wytwórca perfum, odkrył w 10-letniej Glenmorangie aż 26 różnego rodzaju woni.

Poprawna wymowa słowa Glenmorangie: