Royal Lochnagar

Zakład Royal Lochnagar znajduje się w regionie Highlands (wschodnim), w okolicy Deeside, leżącej wokół wzgórza Lochnagar. Jest to miejsce, z którym związana jest brytyjska rodzina królewska, ponieważ książę Albert w 1852 roku kupił na tych terenach grunt, na którym wzniesiono zamek Balmoral.
Na temat pierwszego gorzelnika, który w opisanym miejscu prowadził oficjalną produkcję whisky źródła podają odmienne informacje. Jedna wersja podaje, że pierwsza działająca oficjalnie gorzelnia na zboczu góry Lochnagar została zbudowana przez przemytnika Johna Crathie, który po złagodzeniu obciążeń podatkowych w 1823 roku postanowił nadal prowadzić swoją działalność, ale już zgodnie z prawem. Podobno miejscowość Crathie, w której znajduje się zakład, została nazwana tak na cześć owego gorzelnika, unikającego królewskich poborców podatkowych.
Druga wersja podaje, że pierwszym gorzelnikiem, prowadzącym tu oficjalny zakład był James Robertson. Jego gorzelnia, która najpierw nazywała się Glen Fearden została podpalona przez okolicznych nielegalnych producentów whisky. Podpalenie stanowiło zemstę za wykupienie przez Robertsona licencji destylacyjnej. Robertson nie poddał się, lecz wybudował nowy zakład, który nazwał Lochnagar, od nazwy pobliskiego wzgórza. Zarejestrował go w 1826 roku. Niestety, nowy obiekt również spłonął. Przyczyna drugiego pożaru nie została nigdy poznana. Tym razem Robertson wycofał się z gorzelnictwa. Odbudową jego zakładu zajęła się spółka Farquharson & Reid. Przez kilka lat spółka prowadziła w tym zakładzie destylację.
Obecną postać omawiana gorzelnia zawdzięcza Johnowi Beggowi (co do tego faktu źródła są zgodne), który w 1845 roku uruchomił nową destylarnię w posiadłości Balmoral, którą dzierżawił od Gordona of Abergeldy. Nazwał ją New Lochnagar. Na etykiecie whisky Royal Lochnagar znajduje się rok 1845 jako data założenia zakładu.
Warto wspomnieć, że John Begg to autor pierwszego w branży hasła reklamowego. Brzmiało ono "Take the peg of John Begg", czyli "Spróbuj trunku Johna Begga".
W 1848 roku do zamku Balmoral wybrała się sama królowa Wiktoria. Przedsiębiorczy John Begg dowiedział się, że królowa będzie przebywała niedaleko jego zakładu i postanowił zrobić z tego faktu użytek. Posłał do królowej list – zaproszenie do odwiedzenia gorzelni. Wiktoria przyjęła zaproszenie i w towarzystwie księcia Alberta, a także świty książąt i księżniczek przybyła do New Lochnagar. Przy tej okazji rodzinę królewską oczywiście poczęstowano whisky New Lochnagar. Trunek smakował gościom do tego stopnia, że po kilku dniach gorzelnia Johna Begga otrzymała królewski gwarant, który dał Beggowi prawo do używania nazwy Royal Lochnagar.
Jako ciekawostkę warto dodać, że królowa Wiktoria pijała whisky zmieszaną z czerwonym winem bordeaux. Jej gust dotyczący smaku alkoholi nie powinien być więc wzorem dla prawdziwych smakoszy whisky.
Okazało się to bardzo korzystne dla zakładu. Whisky Royal Lochnagar wkrótce stała się sławna i zaczęła się świetnie sprzedawać przede wszystkim dzięki opisanemu związkowi jej historii z rodziną królewską. Częste wizyty królowej Wiktorii na zamku Balmoral i w zakładzie doprowadziły do tego, że okolica zaczęła być odwiedzana przez wielu turystów. Po pewnym czasie całą okolicę wokół doliny rzeki Dee (także nazwanej królewską) przestano nazywać Deeside i przemianowano ją na Royal Deeside.
Zaskakującym wydaje się fakt, że pod koniec lat 70. i na początku lat 80. w nazwie tutejszej whisky przestano stosować przymiotnik Royal. Niedługo jednak znowu zaczęto go używać.
John Begg znacznie przyczynił się do rozwoju firmy. Zbudował nowe magazyny dla zakładu, zajmował się kupażowaniem, a także prowadził promocję blended whisky. Whisky Royal Lochnagar przez długi okres przeznaczano wyłącznie na stół królewski i do produkcji blendów VAT 69 oraz Begg. Duży sukces na rynku odniosła whisky John Begg Blue Cap.
W 1906 roku John Begg zmarł, a rodzinny interes zaczął prowadzić jego syn. Młody Begg nie miał jednak takiego talentu do prowadzenia firmy gorzelniczej jak jego ojciec. Dziesięć lat później zakład Royal Lochnagar kupiła firma John Dewar & Sons, która w 1925 roku stała się częścią DCL.
W 2002 roku Royal Lochnagar był najmniejszą destylarnią pod skrzydłami UDV. Przy produkcji whisky zatrudnionych było w niej tylko osiem osób. Jej moc produkcyjna wynosiła 430 tysięcy litrów alkoholu rocznie. Zakład przebudowywano i zmodernizowano trzy razy. Pierwszy remont miał miejsce w 1916 roku, po przejęciu zakładu przez spółkę DCL, a ostatnia modernizacja zakładu odbyła się w 1967 roku.
Za 2 miliony funtów zbudowano w Royal Lochnagar salę recepcyjną i zainwestowano w nowe atrakcje ośrodka dla gości, który został uruchomiony w zakładzie w 1988 roku. Ośrodek ten jest jedną z głównych atrakcji turystycznych w okolicy. Ze źródeł pochodzących z 2000 roku wynika, że odwiedza go 40 tysięcy turystów rocznie.
Whisky Royal Lochnagar jest jednym z głównych składników blendów Johnnie Walkera – Blue Label i Gold Label oraz blendu VAT 69.
Jako single malt sprzedawana jest 12-letnia wersja Royal Lochnagar (część destylatu dojrzewa w beczkach po sherry) oraz wersja Royal Lochnagar Selected Reserve (z czterech najlepszych beczek i tylko trzy tysiące butelek). Royal Lochnagar Selected Reserve jest starsza od standardowej, 12-letniej wersji, producent jednak nie podaje jej wieku. Dwa razy Royal Lochnagar stała się częścią serii Rare Malts, w wersjach 23- i 24-letniej.
Do 1980 roku Royal Lochnagar był trunkiem trudno dostępnym, a w latach 60. była to najdroższa whisky w Szkocji.