Edradour

Edradour z rejonu wschodniego Highlands jest najmniejszą gorzelnią w Szkocji, a jednocześnie jedną ze starszych działających wytw�rni uisge beatha w tym kraju. Destylarnię zbudowała w 1825 roku w pobliżu Pitlochry grupa 8 farmer�w. Przypomnijmy, że podobna inicjatywa przyświecała założeniu Lagavulina, na wyspie Islay. Początkowo destylarnia nazywała się Glenforres, a ta w obecnym kształcie powstała w 1837 roku i była to pierwsza wzmianka na temat Edradoura. Destylarnia przez lata przechodziła z rąk do rąk, aż prawie sto lat p�źniej, w roku 1922, zakład ten zakupił amerykański wielbiciel whisky William Whiteley. Nowy właściciel postanowił nic w zakładzie nie zmieniać, ani modernizować, a od czasu do czasu przeprowadzał tylko konserwacje. Jedynie nazwa gorzelni została zmieniona i przywr�cono starą nazwę lekko ją zmieniając - dodając człon Glenlivet - Glenforres-Glenlivet. W 1947 roku właściciel wprowadził do Edradour energię elektryczną, a ze stodoły zrobił salę recepcyjną.
Whisky z Edradour była dla Whiteleya podstawą do luksusowej mieszanki King's Ransom. W latach 20. King's Ransom miała opinię najlepszej whisky świata, była też w owym czasie jedną z najdroższych. Whiteley beczki tego trunku wstawiał na statek i wyruszał z nimi w podr�ż morską. Chciał, żeby morskie powietrze, przenikające do beczek i kołysanie statku podniosło jakość mieszanki destylat�w. Produkowana przez Edradour King's Ransom przemycana była na dużą skalę do USA podczas prohibicji w tym kraju. Przemytnicy ładowali na przykład butelki whisky w torpedy, kt�re p�źniej wystrzeliwali z okręt�w w kierunku plaży Long Island. Tam odbierali je wsp�łpracownicy przemytnik�w. Najbardziej znanym z nich był Frank Costello, kt�ry dołączył do swojej floty przemytniczej nawet ł�dź podwodną.
Co ciekawe Whiteley promował r�wnież blenda House of Lords - ale w związku ze zbieżnością trunku z władzą Wielkiej Brytanii dostał zakaz używania tej nazwy na terenie kr�lestwa. Po wstąpieniu WB do unii europejskiej zaprzestano produkcji tego trunku, bowiem nazwa blenda House of Lords była zastrzeżona już we Włoszech.
Edradour jest gorzelnią bardzo małą, tradycyjną, nie zautomatyzowaną (produkuje w warunkach chałupniczych, wiele element�w jest tu nadal z drewna) i destylującą niewielką ilość whisky - w ciągu roku wytwarza się tu tyle whisky, ile tygodniowo w nowoczesnym średniej wielkości zakładzie ze Speysid�w. 12 beczek whisky tygodniowo lub 90 tyś litr�w rocznie. Proces produkcji odbywa się w jednym budynku, a obsługę stanowią trzy osoby, w tym menedżer. Ciekawostką jest ochładzacz Mortona, kt�ry jest najstarszym używanym obecnie na świecie - chłodzi whisky z 75 do 20 stopni Celsjusza.
Ziarno namaczane jest od 5 do 7 dni a następnie suszone dzięki opalanym torfem piecom. Washbacks mają wielkość 6 tysięcy litr�w i są wykonane z drewna. Po procesie fermentacji alkohol ma 8,5 %, po pierwszej destylacji low wines ma 23 % alkoholu, a po drugiej aż 69%. W tym zakładzie znajdują się najmniejsze alembiki dopuszczone przez prawo podatkowo-celne, dzięki czemu, spirytus ma duży kontakt z miedzią i jest pod mocniejszym jej działaniem. Destylat leżakuje gł�wnie w beczkach bourbonie i sherry oloroso.
Od 1975 roku Edradour należał już do koncernu Pernod Ricard, kt�ry po przejęciu Chivas Brothers i ich 10 destylarni postanowił promować inne gorzelnie i nie przykładał zbyt dużej wagi do rozwoju tego zakładu. W 1986 roku powstała pierwsza wersja whisky single malt, a 5 lat p�źniej pojawiła się po raz pierwszy w strefie wolnocłowej.
W lipcu 2002 roku zakład kupiła od Pernod Ricard firma Signatory Vintage Scotch Whisky na czele z jej właścicielem Andrew Symington, kt�ry wyraził się o tej inwestycji - „to było moje marzenie". Kwota zakupu to nie bagatela 5,4 miliona funt�w, z czego 3 miliony przypada na whisky w magazynach. Signatory to niezależny dystrybutor, kt�ry kupuje whisky od r�żnych producent�w i następnie sprzedaje ją pod swoim logo. Zadaniem takiej firmy jest wybranie rzadkich whisky tylko z najlepszych beczek. Niestety z czasem coraz mniej zostawało gorzelni, chętnych do sprzedaży swoich destylat�w, wyczerpywały się więc powoli możliwości zakupu whisky i sprzedawania jej pod swoim logo. Firmy typu Signatory stanęły przed koniecznością zakupy gorzelni, aby m�c promować produkt własnoręcznie wytwarzany. Jak się okazało było to świetne posunięcie, ponieważ obecnie Edradour generuje 80% zysk�w firmy, a niezależne edycje spod znaku Signatory tylko 20%.
W budowie portfolio tego producenta pomagał doświadczony, emerytowany szef Laphroaiga, Iain Henderson, dzięki temu taka mnogość edycji whisky z r�żnych beczek.
Obecnie na rynku spotkać możemy wersję 10 letnią, 10 nie filtrowana na zimno, 13 letnią cask strength, 30 letnią oraz wiele edycji z r�żnych beczek po np. barolo czy tokaju.
Pod koniec 2005 roku wypuszczono wersję Ballechin, pierwsza whisky z serii o wysokim zatorfowieniu - 50 ppm, kt�ra dodatkowo dojrzewała w beczkach po bourgundzie. Są jeszcze whisky z beczek po sherry, bordeaux, sauternes i maderze. Sama nazwa Ballechin nawiązuje do jednej z gorzelni działających w tym hrabstwie, kt�ra zamknięta została w 1927 roku. Tą edycję zawdzięczamy Hendersonowi, bowiem tylko dzięki jego doświadczeniu stworzono tą whisky.
Destylat z tego zakładu wykorzystywano do zestawiania wymienionych już blend�w King's Ransom i House of Lords oraz Clan Campbell, jak r�wnież vatted malta Glenforres. Występuję r�wnież likier na bazie tej whisky. Edradour nie jest praktycznie dostępny od niezależnych dystrybutor�w.
Edradour jest otwarty dla zwiedzających, od 1982 roku posiada visitor center i cieszy się mniej więcej 100 tysiącami turyst�w rocznie, kt�rzy wydają ponad milion funt�w rocznie. Jest to druga najchętniej odwiedzana gorzelnia po Glenturret.
Michael Jackson w swojej książce Malt Whisky Companion 5 ocenił 10 letnią wersje Edradoura o mocy 40% na 79 punkt�w, a edycja cask strength otrzymała 81 punkt�w.
Jim Murray w wydawanej przez niego Whisky Bible ocenił tylko dwie edycje tej whisky. 10 letniej przyznał 86 punkt�w, a 10 letniej edycji z beczek po sauternes w wersji straight from the cask mocy 56,2% aż 77 punkt�w.