JeÅ›li jesteÅ›my w okolicach Islay i zwiedzamy tak znakomite zakÅ‚ady jak Ardbeg, Bruichladdich czy malowniczÄ… sÅ‚odownie Port Ellen warto przepÅ‚ynąć promem na pobliskÄ… wyspÄ™ Isle of Jura. Promy kursujÄ…, co 30 minut i tyle mniej wiÄ™cej trwa sama podróż. Å»eby dostać siÄ™ do destylarni należy jeszcze przejechać przez tÄ… malowniczÄ… wyspÄ™, gdzie nawet w Å›rodku dnia można spotkać chmary jeleni. Na Jurze żyje, bowiem okoÅ‚o 200 osób i aż 6000 jeleni. Spróbujmy sobie wyobrazić rykowisko?
Produkcja whisky w tym regionie rozpoczęła siÄ™ już w XVI wieku. Prawie bezludna okolica byÅ‚a doskonaÅ‚ym miejscem na nielegalnÄ… produkcjÄ™. Sam zakÅ‚ad Isle of Jura zostaÅ‚ zaÅ‚ożony w 1810 roku przez Archibalda Campbella i poczÄ…tkowo nosiÅ‚ nazwÄ™ Small Isles Distillery. WÅ‚aÅ›ciciele destylarni zmieniali siÄ™ kilkukrotnie. W 1853 roku zakÅ‚ad przejÄ…Å‚ Norman Buchanan z Glasgow, ale już w 1867 roku JurÄ… zarzÄ…dzaÅ‚a spóÅ‚ka J&K Orr. W 1876 roku gorzelniÄ™ kupiÅ‚a spóÅ‚ka James Ferguson & Sons ale w 1901 roku zakÅ‚ad zostaÅ‚ zamkniÄ™ty po sprzeczce miÄ™dzy Fergusonem a Colinem Campbellem.
Dopiero w 1960 roku firma Scottish & Newcastle Breweries podjęła decyzjÄ™ o przywróceniu produkcji w omawianym zakÅ‚adzie. Trzy lata później na miejscu starej gorzelni wybudowano praktycznie nowy zakÅ‚ad i tylko niektóre mury z 1810 roku pozostaÅ‚y niezmienione. W 1963 roku wznowiona zostaÅ‚a produkcja a już rok później na rynek wprowadzona zostaÅ‚a pierwsza edycja whisky single malt. W 1985 roku zakÅ‚ad ponownie zmieniÅ‚ wÅ‚aÅ›ciciela, którym zostaÅ‚a grupa Invergordon, przejÄ™ta przez Whyte&Mackay. W 1996 roku firma ta zmieniÅ‚a nazwÄ™ na JBB (Greater Europe) a w 2001 na Kyndal. Ostatecznie w 2003 roku powrócono do starej nazwy Whyte&Mackay.
W zakÅ‚adzie używa siÄ™ gÅ‚ównie jÄ™czmieÅ„ Optic, ale czasami eksperymentujÄ™ siÄ™ z innymi mniej znanymi odmianami miÄ™dzy innymi Bere. Alembiki w Jurze sÄ… jednymi z wiÄ™kszych i wyższych, porównuje je siÄ™ czasem nawet do najwyższych znajdujÄ…cych siÄ™ w Glenmorangie. Whisky dojrzewa gÅ‚ównie w beczkach po bourbonie „first fill", ale zdarza siÄ™ również używać do specjalnych edycji whisky beczek po Barollo, Clarecie, Sherry czy Pino Noir. W zakÅ‚adzie poza wersjÄ… Superstition praktycznie nie używa siÄ™ torfu.
Magazyny producenta są całe pełne i leżakuje w nich około 27,5 tyś beczek. Cześć przeznaczona na whisky single malt dojrzewa na Jurze a cześć na stałym lądzie.
W staÅ‚ej ofercie producent ma wersje 10, 16 i 21 letniÄ… oraz bardziej torfowÄ… Superstition - mieszanka 10, 16, 18 i 21 letnich whisky. Jak powiedziaÅ‚ mi szef zakÅ‚adu 21 letniego trunku jest coraz mniej, tak wiÄ™c warto go kupować również jako inwestycjÄ™. OczywiÅ›cie jest też wiele edycji bardzo limitowanych takich jak 15 i 30 letnia cask strenght, 19, 26 i 36 letnia, specjalna wersja dla miÅ‚oÅ›ników żeglarstwa oraz trunek stworzony na cześć architekta zakÅ‚adu - Deleme Evansa.
Na tegoroczny festiwal Islay przygotowano specjalnÄ… cztero butelkowÄ… edycjÄ™ whisky - można jÄ… byÅ‚o tylko kupić podczas festiwalu, a obecnie można jÄ… nabyć wyłącznie w sklepie na terenie zakÅ‚adu. W skÅ‚ad tej serii wchodzÄ… whisky - „Earth", „Air", „Water" oraz „Life". „Earth" charakteryzuje siÄ™ dużą iloÅ›ciÄ… torfu - byÅ‚o tylko 840 butelek tego trunku. „Air" - to whisky dojrzewajÄ…ca w beczkach po sherry manzanilla - jednej z odmian fino. Sherry to charakteryzuje siÄ™ bardziej morskimi aromatami, ponieważ dojrzewa w okolicach portu Sanlucarde Barrameda. Whisky „Air" wyprodukowano tylko 768 butelek. „Water" powstaÅ‚a ze źródÅ‚a „Water of Live", które zapewnia dÅ‚ugowieczność. Tylko 624 butelek jest dostÄ™pnych. Ostatnia z tej kolekcji to whisky „Fire" w limitowanej iloÅ›ci 684 butelek. JeÅ›li ktoÅ› życzy sobie tÄ… całą kolekcjÄ™ to razem ze specjalnie zaprojektowana walizkÄ… na te szlachetne trunki musi liczy siÄ™ z wydatkiem 450 funtów.
Bardzo rzadko można kupić Isle of Jura od niezależnych dystrybutorów. Jura dostÄ™pna jest miÄ™dzy innymi od Cadenheada, Iana MacLeoda, Gordon&MacPhaila oraz Blackaddera.
Roczna produkcja zakÅ‚adu to 2,3 miliona litrów, z czego 75% wykorzystywane jest na wersjÄ™ single malt, a resztÄ™ znaleźć możemy w blendach - Whyte&Mackay, Stewart's, Claymore oraz Cluny.
Warto wspomnieć, że George Orwell podczas pobytu na Jurze napisaÅ‚ sÅ‚ynnÄ… powieść „Rok 1984".